Quả bom nợ trị giá hơn 300 tỷ USD của Evergrande, nhà phát triển Bất động sản lớn nhất Trung Quốc, đang làm rung chuyển thị trường chứng khoán toàn cầu. Liệu nó có thể gây ra sóng gió thế nào với kinh tế thế giới?
Trung Quốc cần có hành động ngay
Các chuyên gia cho rằng chính phủ Trung Quốc sẽ kiềm chế tác động từ vụ việc của Evergrande trước khi nó gây ra thiệt hại cho hệ thống ngân hàng Trung Quốc và lan ra rộng hơn cho hệ thống tài chính toàn cầu.
Câu hỏi quan trọng đối với các nhà đầu tư là làm thế nào và khi nào các nhà lãnh đạo ở Bắc Kinh xử lý tình hình. Liệu họ có khởi động một cuộc tái cấu trúc của Evergrande như nhiều chuyên gia thị trường mong đợi hay không?
Họ cũng lo ngại rằng Bắc Kinh có khả năng để tập đoàn này sụp đổ, gây tổn thương cho các cổ đông và trái chủ trong nước. Evergrande phải đối mặt với khoản thanh toán nợ trái phiếu ra nước ngoài vào thứ Năm, sau khi tuyên bố vào tuần trước rằng đang đối mặt với những khó khăn chưa từng có.
Jimmy Chang, Giám đốc đầu tư tại Rockefeller Global Family Office, cho biết: “Mọi người đều mong đợi chính phủ sẽ có một số giải pháp vì Evergrande là một công ty quan trọng về mặt hệ thống. Tập đoàn này nợ hơn 300 tỷ đô la và sẽ ảnh hưởng trên diện rộng nếu vấn đề không được giải quyết. Có thể một số doanh nghiệp nhà nước sẽ tiếp quản Evergrande”.
Các chuyên gia thị trường không cho rằng sự sụp đổ của Evergrande có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính tiếp theo, nhưng chắc chắn nó có thể tạo ra nhiều biến động kinh tế.
Rick Rieder, Giám đốc đầu tư về thu nhập cố định toàn cầu tại BlackRock, cho biết: “Trung Quốc có một hệ thống không rõ ràng. Đôi khi, bạn không có câu trả lời cho mọi chuyện cho đến khi vấn đề được giải quyết”.
“Hệ thống ngân hàng có xu hướng được kiểm soát bởi chính phủ,” Rieder nói thêm. “Có lẽ sẽ có sự can thiệp của chính phủ. Các công ty bất động sản và tổ chức tài chính sẽ bị ảnh hưởng trong ngắn hạn. Tình hình sẽ chỉ ổn định khi chính phủ có hành động”.
Tác động tiêu cực đến kinh tế trong nước
Jim Chanos, Chủ tịch kiêm người sáng lập Kynikos Associates, lưu ý rằng Trung Quốc đã cố gắng ngăn chặn tình trạng đầu cơ vào bất động sản bốn lần kể từ năm 2011. Ông nói: “Trong mỗi lần, nền kinh tế Trung Quốc bị chững lại rất nhanh. Khi đó, các nhà chức trách lại phải nới lỏng các quy định kiểm soát”.
Ông nói rằng thị trường bất động sản dân cư chiếm 20% GDP của Trung Quốc, trong khi ngành bất động sản nói chung chiếm khoảng 30% GDP.
Mark Williams, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á tại Capital Economics, cho biết có khoảng 1,4 triệu chủ sở hữu bất động sản đã nộp tiền đặt cọc và chờ giao nhà ở Evergrande.
“Chúng tôi không biết liệu họ có thể xây những ngôi nhà hay không, nhưng có vẻ như điều này khó xảy ra”, ông nói và lưu ý rằng một số khu dân cư đã được xây dựng và đang ở các giai đoạn phát triển khác nhau.
Rủi ro là nếu các công ty bất động sản khác cũng gặp rắc rối, giá trị các căn nhà sẽ bị ảnh hưởng và có thể gây ra xáo trộn trên thị trường nhà ở nói chung. Tiêu dùng nội địa là một nhân tố lớn trong nền kinh tế Trung Quốc, và một tác động vào nhà ở có thể ảnh hưởng đến tiêu dùng nói chung.
Ảnh hưởng đến kinh tế thế giới
Câu chuyện của Evergrande cũng sẽ ảnh hưởng đến các thị trường khu vực và toàn cầu khác do sự suy yếu của thị trường nhập khẩu Trung Quốc cũng như nhu cầu đối với tất cả các loại nguyên liệu thô chậm lại.
Rieder nói: “Khi bạn kết hợp nó với một số thay đổi về quy định ở Trung Quốc, cùng việc tốc độ tăng trưởng và nhu cầu hàng hóa chậm lại, thì kinh tế khu vực cũng bị ảnh hưởng”.
Ông nói: “Nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và sự thâm nhập của Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu là rất lớn”.
Rieder cho biết các nhà đầu tư sẽ thận trọng đối với các công ty bất động sản và tập đoàn đa ngành của Trung Quốc trong một khoảng thời gian. Sự phát triển của kinh tế Trung Quốc cũng sẽ bị ảnh hưởng và chậm lại, từ đó gây ra tác động tiêu cực lên các nền kinh tế khác.
Chang cho biết chính phủ Trung Quốc cần phải hành động nhanh chóng vì sự việc của Evergrande đang bắt đầu ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư trên toàn cầu.
“Thị trường bất động sản rất quan trọng với nền kinh tế Trung Quốc và ảnh hưởng đến kinh tế hộ gia đình với tỷ lệ sở hữu nhà khoảng 80-90%. Nhiều người mua nhà như một khoản đầu tư, do đó nếu vụ việc của Evergrande không được giải quyết, nó sẽ trở thành hiện tượng thiên nga đen”.
Thực tế là nền kinh tế Trung Quốc có quy mô quá lớn và có thể ảnh hưởng đến phần còn lại của thế giới. Chang nói thêm. “Nếu Trung Quốc gặp phải một vấn đề kinh tế nghiêm trọng vì Evergrande, phần còn lại của nền kinh tế toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng”.
Chỉ số Dow Jones kết thúc phiên giao dịch hôm thứ Hai giảm hơn 600 điểm sau khi thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh ở châu Âu và Hồng Kông và các khu vực khác của châu Á. Lợi tức trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm của Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất là 1,297% do các nhà đầu tư tìm kiếm kênh trú ẩn an toàn.
Mark Williams cho biết: “Tôi nghĩ cuối cùng thì các nhà chức trách Trung Quốc sẽ vào cuộc để đảm bảo ít nhất là hệ thống tài chính lớn hơn không rơi vào khủng hoảng”.
“Các nhà phát triển bất động sản sẽ phải đối mặt với một vài tháng ảm đạm sắp tới. Các nhà hoạch định chính sách sẽ để các công ty bất động sản gánh chịu những tổn thất đáng kể. Nhưng cuối cùng, họ sẽ vào cuộc để đảm bảo hệ thống ngân hàng ổn định”.
Jim Chanos cho biết đây là thời điểm quan trọng đối với giới lãnh đạo Trung Quốc, vốn đang thực hiện hàng loạt hạn chế đối với các công ty công nghệ, công ty giáo dục, trò chơi và các ngành công nghiệp khác.
Chanos cho biết đây sẽ là chìa khóa để xem cách Bắc Kinh phản ứng với Evergrande.
“Chúng tôi đang thấy sự thay đổi trong cách chính phủ đối xử với doanh nghiệp, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà đầu tư phương Tây. Họ sẽ xử lý như thế nào với một gói cứu trợ mà mọi người đều nghĩ rằng sẽ xảy ra? Liệu các trái chủ phương Tây có được cứu trợ không? Liệu gói cứ trợ sẽ chỉ đến tay những chủ nhà mua các căn hộ mà Evergrande xây dựng dở dang? Hay các ngân hàng sẽ phải cắt giảm nợ?”.
